Sửa lỗi quá nhiệt ở biến tần(OH) – hướng dẫn kỹ thuật viên & vận hành xưởng

Sửa lỗi quá nhiệt ở biến tần(OH) là một trong những kỹ năng quan trọng mà bất kỳ kỹ thuật viên điện – tự động hóa hay người vận hành xưởng nào cũng cần nắm chắc. Đây là lỗi phổ biến của biến tần, đặc biệt trong mùa hè hoặc tại các xưởng có hệ thống thông gió, làm mát kém. Nếu không xử lý kịp thời, lỗi này có thể gây mất sản xuất, ngắt toàn hệ thống, thậm chí hỏng biến tần nếu tái diễn liên tục.

Với kinh nghiệm nhiều năm sửa chữa biến tần tại các nhà máy, mình đã gặp không ít ca lỗi OH tưởng đơn giản mà lại khiến cả xưởng phải dừng máy vì xử lý sai hướng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu bản chất lỗi OH, các loại mã lỗi liên quan, nguyên nhân thường gặp và cách kiểm tra – sửa lỗi quá nhiệt ở biến tần hiệu quả.

Phần I: Kiến thức nền tảng – Hiểu đúng để sửa lỗi nhanh

1. Lỗi quá nhiệt ở biến tần(OH) là gì?

Mã lỗi OH (viết tắt từ Over Heat) là lỗi quá nhiệt của biến tần. Đây là một tính năng an toàn để ngăn chặn các hư hỏng nghiêm trọng bên trong biến tần, thường xảy ra khi:

• Nhiệt độ bộ công suất (IGBT module, tụ DC bus, board công suất) vượt ngưỡng cho phép, thường là 80–100°C.

• Quạt làm mát không hoạt động hoặc hoạt động kém.

• Biến tần phải làm việc trong môi trường nóng, bí khí, bụi bẩn bám kín bộ tản nhiệt.

Tuỳ hãng sản xuất, lỗi này có thể có nhiều dạng và mã lỗi khác nhau như: OH, OH1, OH2, OH3, OHT, OHF…

2. Các mã lỗi quá nhiệt phổ biến theo hãng biến tần

Mỗi hãng biến tần có ký hiệu mã lỗi OH khác nhau, dưới đây là tổng hợp các mã thường gặp:

✅ Lưu ý: Có biến tần sẽ chỉ hiển thị mã lỗi "OH", nhưng bạn có thể vào menu "Trip History" hoặc "Fault Log" để xem chi tiết lỗi OH do đâu.

3. Cảm biến nhiệt trong biến tần – “mắt thần” quyết định lỗi

Biến tần thường có 2–3 điểm gắn cảm biến nhiệt:

• Trên module IGBT: để bảo vệ bộ công suất.

• Trên bo điều khiển: theo dõi nhiệt độ tổng thể hệ thống.

• Ngoài thân máy: một số model cao cấp có cảm biến nhiệt môi trường bên ngoài.

Các cảm biến này sẽ so sánh nhiệt độ đo được với giá trị ngưỡng bảo vệ (ví dụ: 90°C) – nếu vượt quá, biến tần sẽ tự động trip lỗi OH và ngắt nguồn ra motor.

4. Các nguyên nhân gây lỗi quá nhiệt phổ biến

a. Quạt làm mát bị hỏng hoặc bám bụi

• Đây là nguyên nhân phổ biến nhất.

• Quạt không quay, quay yếu, hoặc quay nhưng cánh bị bụi bám khiến gió không làm mát đủ module công suất.

• Một số xưởng lâu ngày không vệ sinh khiến bụi chặn cả lưới tản nhiệt.

b. Tủ điện kín, nhiều biến tần đặt sát nhau

• Khi lắp nhiều biến tần trong cùng tủ mà không có quạt hút – đẩy khí nóng, nhiệt độ sẽ tích tụ khiến biến tần bị nóng nhanh.

• Nhiều kỹ thuật viên bỏ qua khoảng cách lắp đặt tối thiểu (thường là ≥10 cm) → gió nóng của biến tần này thổi vào biến tần kia.

c. Cảm biến nhiệt bị lỗi

• Cảm biến nhiệt sau thời gian dài sử dụng có thể bị lệch giá trị đo.

• Một số trường hợp, sensor bị đứt, báo tín hiệu “rác” khiến biến tần hiểu nhầm là đang nóng → báo OH.

d. Motor tải quá nặng, chạy liên tục lâu

• Khi tải tăng đột biến hoặc chạy liên tục trên 90–100% công suất, bộ công suất IGBT sẽ tỏa nhiệt rất lớn.

• Nếu không được làm mát đủ, nhiệt độ tích tụ khiến cảm biến báo OH.

e. Điện áp lưới thấp, biến tần bù dòng nhiều

• Khi lưới điện yếu (ví dụ xuống còn 180V, 3 pha lệch…), biến tần phải tăng dòng để giữ công suất đầu ra → nhiệt tăng nhanh.

5. Khi nào lỗi OH xuất hiện?

Thông thường, lỗi OH sẽ được kích hoạt khi:

• Nhiệt độ đo được >95°C.

• Điện áp bus DC tăng đột biến do hồi tiếp năng lượng (thắng hãm).

• Cảm biến nhiệt báo sai > giá trị cài đặt trong bộ nhớ EEPROM.

Bạn có thể theo dõi thông số nhiệt độ theo thời gian thực trong mục:
“Monitor → Heat Sink Temp” hoặc “Thermal Load Ratio” (% tải nhiệt) nếu biến tần hỗ trợ.

6. Cách kiểm tra nhanh trước khi sửa lỗi quá nhiệt ở biến tần

✅ Bước 1: Quan sát quạt tản nhiệt

• Ngắt điện, tháo nắp sau biến tần → kiểm tra xem quạt có quay mượt không?

• Dùng tay quay thử nhẹ – nếu bị kẹt, khả năng vòng bi khô → cần thay.

✅ Bước 2: Kiểm tra khe tản nhiệt

• Dùng bóng đèn soi thử hoặc thổi khí nén → nếu bụi quá nhiều, cần vệ sinh kỹ (dùng chổi mềm + máy hút bụi công nghiệp).

✅ Bước 3: Đo nhiệt độ thực tế

• Dùng nhiệt kế hồng ngoại đo nhiệt độ vỏ biến tần & bên trong khe.

• Nếu nhiệt thực tế chỉ 50–60°C mà biến tần báo OH, khả năng cảm biến nhiệt đã bị lỗi → cần thay sensor.

✅ Bước 4: Kiểm tra môi trường đặt biến tần

• Có phải biến tần lắp gần nguồn nhiệt?

• Có đủ khe thoát nhiệt phía trên – dưới không?

• Có quạt thông gió cưỡng bức trong tủ không?

7. Một số sai lầm thường gặp khi xử lý lỗi OH

• Cứ thấy lỗi là reset lại → không sửa lỗi qua nhiệt ở biết tần từ gốc rễ, lỗi lặp lại.

• Thay cảm biến nhiệt không chính hãng → đo sai lệch, lỗi vẫn còn.

• Vệ sinh bằng nước hoặc hơi ẩm → nguy cơ chập board, chết IC.

• Không đo dòng tải thực tế → motor đang kẹt nhẹ hoặc lệch trục vẫn gây nóng.

Phần II: Thực tế & ví dụ sửa lỗi quá nhiệt ở biến tần tại xưởng

Sau khi đã hiểu lý thuyết về lỗi OH và nguyên nhân phổ biến trong phần I, giờ là lúc chúng ta đến với phần quan trọng nhất: Thực hành xử lý lỗi trong thực tế xưởng.

Từ kinh nghiệm thực chiến tại các nhà máy dệt, chế biến gỗ, thủy sản, mình tổng hợp lại một số tình huống thường gặp, kèm cách kiểm tra từng bước để kỹ thuật viên dễ đối chiếu và xử lý nhanh tại hiện trường.

1. Tình huống thực tế 1: Quạt làm mát không chạy

Loại biến tần: INVT GD200A – công suất 5.5kW
Ứng dụng: bơm nước cho hệ thống làm mát
Môi trường: xưởng nhiệt độ cao, bụi nhiều

Hiện tượng: Mỗi khi chạy liên tục khoảng 30–45 phút, biến tần báo lỗi “OH1” và dừng chạy. Sau khi reset thì chạy lại bình thường, nhưng lỗi tiếp diễn sau vài chục phút.

Sửa lỗi quá nhiệt ở biến tần INVT:

• Bước 1: Mở nắp sau, kiểm tra quạt → quạt không quay.

• Bước 2: Tháo quạt ra đo nguồn cấp 24V từ board điều khiển → có điện.

• Bước 3: Thay quạt mới cùng loại (24VDC, 0.15A) → lắp lại, test chạy.

• Bước 4: Theo dõi trong 2 giờ vận hành – không còn báo lỗi OH.

✅ Bài học rút ra: Quạt chết âm thầm, kỹ thuật viên cần quan sát quạt ngay từ đầu để khoanh vùng nhanh.

2. Tình huống thực tế 2: Lắp nhiều biến tần trong tủ kín

Loại biến tần: Delta VFD-M (2.2kW và 3.7kW)
Ứng dụng: điều khiển băng tải gỗ
Môi trường: tủ điện cao 1.8m, không có quạt thông gió

Hiện tượng: Vào buổi trưa, hệ thống thường xuyên báo lỗi “OH” đồng thời trên 2 biến tần. Sáng và tối thì không bị.

Sửa lỗi quá nhiệt ở biến tần Delta VFD-M:

• Bước 1: Đo nhiệt độ trong tủ lúc vận hành → lên tới 55–60°C.

• Bước 2: Kiểm tra bố trí lắp đặt – các biến tần đặt sát nhau, không có khe thoát gió phía trên.

• Bước 3: Lắp thêm quạt hút nhiệt cưỡng bức trên đỉnh tủ và quạt thổi vào đáy tủ.

• Bước 4: Tách khoảng cách giữa các biến tần ≥10 cm.

• Bước 5: Theo dõi nhiệt độ sau 1 tuần → giảm còn 40–42°C, không còn lỗi OH.

✅ Bài học rút ra: Hệ thống nhiều biến tần cần có đối lưu gió cưỡng bức, không thể chỉ lắp “cho đủ” rồi đóng kín tủ.

3. Tình huống thực tế 3: Cảm biến nhiệt bị sai lệch

Loại biến tần: Schneider Altivar 312
Ứng dụng: máy nén khí trục vít
Môi trường: sạch sẽ, quạt vẫn hoạt động tốt

Hiện tượng: Báo lỗi OHF dù đã vệ sinh, quạt quay mạnh, nhiệt độ vỏ máy đo được chỉ khoảng 47°C.

Cách xử lý:

• Bước 1: Dùng đồng hồ đo điện trở cảm biến nhiệt NTC gắn trong – thấy giá trị lệch chuẩn (trở kháng thấp hơn nhiệt độ thực).

• Bước 2: Thay mới cảm biến NTC theo đúng mã linh kiện gốc của Schneider.

• Bước 3: Kiểm tra lại trong menu → thông số nhiệt độ đã đo đúng trở lại (~48°C).

• Bước 4: Vận hành bình thường, không còn báo lỗi.

✅ Bài học rút ra: Cảm biến nhiệt có thể bị “lão hóa”, cho tín hiệu sai dù môi trường hoàn toàn bình thường.

4. Checklist kiểm tra lỗi OH – cần làm theo thứ tự

Đây là bảng checklist mình hay dùng khi sửa lỗi quá nhiệt ở biến tần tại xưởng:

5. Ví dụ: Dùng thông số biến tần để giám sát nhiệt độ

Hầu hết biến tần hiện đại đều có thể hiển thị nhiệt độ thực tế hoặc tỷ lệ tải nhiệt. Ví dụ:

• INVT: P0.18 – Hiển thị nhiệt độ bộ tản nhiệt

• Delta: d017 – Heat sink temp

• Fuji: U14 – Thermal load (%)

Bạn có thể gán các thông số này lên màn hình HMI, hoặc truyền qua Modbus về PLC/SCADA để giám sát lỗi OH từ xa, đưa cảnh báo trước khi biến tần tự ngắt.

6. Một số mẹo phòng tránh lỗi OH

• Luôn lắp quạt gió cưỡng bức nếu có từ 2 biến tần trở lên trong cùng tủ.

• Vệ sinh khe tản nhiệt ít nhất 3 tháng/lần, nhất là xưởng có bụi gỗ hoặc bột.

• Kiểm tra vòng tua quạt biến tần định kỳ (nhiều model hỗ trợ tín hiệu tốc độ).

• Không nên “ép tải” motor chạy 100% liên tục – nếu cần, nên dùng thêm biến tần công suất cao hơn để tránh nóng nhanh.

• Nếu nhiệt độ môi trường thường xuyên >45°C, nên chọn biến tần có giải nhiệt độ cao (ambient temp 60°C).

FAQs – Câu hỏi thường gặp

1. Quạt vẫn chạy, sao vẫn bị lỗi OH?

Có thể quạt đã yếu, lượng gió thổi không đủ hoặc khe tản nhiệt bị tắc bụi. Ngoài ra, cảm biến nhiệt bị lệch giá trị đo cũng gây lỗi.

2. Cách biết cảm biến nhiệt có hỏng không?

Dùng đồng hồ vạn năng đo trở kháng cảm biến nhiệt (thường là NTC 10k hoặc 100k). Nếu kết quả sai lệch nhiều so với nhiệt độ môi trường thực → cảm biến có thể đã lỗi.

3. Có thể reset lỗi OH bằng tay không?

Có thể, nhưng chỉ nên reset sau khi đã kiểm tra nguyên nhân gốc. Nếu không xử lý triệt để, lỗi sẽ lặp lại ngay khi biến tần nóng trở lại.

4. Lỗi OH có thể gây hỏng biến tần không?

Không xử lý kịp → nhiệt độ vượt ngưỡng → IGBT nổ, tụ phồng → biến tần hư hoàn toàn. Do đó, tuyệt đối không xem nhẹ lỗi OH.

Kết luận

Lỗi quá nhiệt (OH) ở biến tần tuy phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh và xử lý triệt để nếu người vận hành có kiến thức cơ bản về nguyên lý hoạt động, nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo và thực hiện bảo trì định kỳ đúng cách.

Nếu bạn đang gặp khó khăn trong quá trình sửa lỗi quá nhiệt ở biến tần, hoặc muốn kiểm tra – bảo dưỡng toàn diện hệ thống điều khiển, đội ngũ kỹ thuật của HLAuto.vn luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn tận nơi, nhanh chóng và chính xác.

📞 Liên hệ ngay HL Auto:

• Hotline/Zalo: 0948.956.835

• Email: lelong.aec@gmail.com

• Địa chỉ: TT6.2B - 71, Ngõ 282 Kim Giang, Phường Định Công, Thành phố Hà Nội, Việt Nam.

Hãy để HLAuto đồng hành cùng bạn trong hành trình sửa lỗi quá nhiệt ở biến tần hiệu quả và bền vững.