Kiểm tra và thay thế cảm biến nhiệt trong biến tần
Cảm biến nhiệt đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát và bảo vệ biến tần khỏi tình trạng quá nhiệt, từ đó giúp hệ thống hoạt động ổn định, bền bỉ và an toàn. Tuy nhiên, khi cảm biến bị hỏng hoặc đọc sai giá trị, biến tần có thể ngừng hoạt động hoặc đưa ra cảnh báo lỗi không chính xác. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách kiểm tra và thay thế cảm biến nhiệt một cách hiệu quả và an toàn.
1. Cảm biến nhiệt trong biến tần là gì?
Cảm biến nhiệt là linh kiện có nhiệm vụ đo nhiệt độ tại các điểm quan trọng trong biến tần, thường là trên:
Tản nhiệt của IGBT
Bo công suất
Tụ điện lớn
IC hoặc CPU điều khiển
Dữ liệu thu được từ cảm biến sẽ được gửi về bộ điều khiển trung tâm (MCU) để xử lý. Khi nhiệt độ vượt ngưỡng, biến tần sẽ tự động:
Giảm tần số để giảm tải.
Cảnh báo trên màn hình (Overheat, OH, OH1, OH2).
Tự động ngắt hoạt động để bảo vệ linh kiện.

2. Dấu hiệu cảm biến nhiệt bị lỗi
Một số biểu hiện phổ biến cho thấy cảm biến nhiệt đang gặp vấn đề:
Biến tần báo lỗi nhiệt độ ngay cả khi thiết bị chưa hoạt động.
Nhiệt độ hiển thị trên màn hình sai lệch lớn với thực tế.
Biến tần chạy được một lúc rồi báo lỗi OH hoặc lỗi quá nhiệt không rõ lý do.
Không có tín hiệu thay đổi nhiệt độ khi hoạt động lâu.
3. Các loại cảm biến nhiệt thường gặp trong biến tần
Loại cảm biến | Mô tả | Đặc điểm nhận dạng |
---|---|---|
NTC (Negative Temperature Coefficient) | Trở kháng giảm khi nhiệt độ tăng | Gắn trên tản nhiệt, có 2 chân |
PTC (Positive Temperature Coefficient) | Trở kháng tăng khi nhiệt độ tăng | Gắn gần tụ hoặc bo nguồn |
Thermistor dạng chip SMD | Nhỏ gọn, gắn trực tiếp trên bo mạch | Ký hiệu Rxxx trên bo |
Sensor analog (LM35, TMP36) | Xuất tín hiệu analog tuyến tính theo °C | Thường có 3 chân: VCC, GND, OUT |
Xem thêm: Quy trình sửa biến tần
4. Dụng cụ cần chuẩn bị
Đồng hồ vạn năng có thang đo điện trở (Ohm).
Nhiệt kế hồng ngoại (kiểm tra nhiệt độ thực tế).
Keo tản nhiệt (khi gắn cảm biến mới).
Mỏ hàn và hút thiếc (khi thay thế).
Datasheet cảm biến tương ứng (nếu cần tra cứu thông số).
5. Quy trình kiểm tra cảm biến nhiệt
Bước 1: Ngắt nguồn và mở nắp biến tần
Đảm bảo tháo nguồn hoàn toàn.
Xác định vị trí cảm biến, thường nằm trên tản nhiệt hoặc gần bo công suất.
Bước 2: Đo trở kháng cảm biến ở nhiệt độ phòng
Sử dụng đồng hồ vạn năng đo điện trở giữa 2 chân cảm biến.
Ghi lại giá trị. Với NTC phổ biến: ~10kΩ tại 25°C.
Bước 3: Làm nóng cảm biến để kiểm tra biến thiên
Dùng máy sấy tóc hoặc nguồn nhiệt nhẹ (không vượt quá 70°C).
Quan sát sự thay đổi trở kháng.
NTC: điện trở giảm khi nóng.
PTC: điện trở tăng khi nóng.
Bước 4: So sánh với giá trị chuẩn từ datasheet
Nếu không có sự thay đổi hoặc thay đổi không đúng quy luật → cảm biến hỏng.
Nếu trở kháng đầu vào vô hạn (∞) hoặc chập (0Ω) → cảm biến đã hỏng hoàn toàn.
Bước 5: Kiểm tra tín hiệu đầu vào MCU (nếu cảm biến dạng tín hiệu)
Dùng Oscilloscope hoặc đồng hồ điện tử để đo mức điện áp trên chân tín hiệu.
Tín hiệu sai lệch lớn với mức chuẩn (ví dụ: LM35 ~10mV/°C) thì cần thay.
6. Hướng dẫn thay thế cảm biến nhiệt
Bước 1: Xác định mã và chủng loại cảm biến
Quan sát mã in trên linh kiện hoặc tra cứu theo sơ đồ mạch (nếu có).
Mua cảm biến cùng loại hoặc tương đương.
Bước 2: Gỡ cảm biến cũ
Dùng mỏ hàn và hút thiếc để tháo cảm biến.
Làm sạch điểm hàn cũ.
Bước 3: Gắn cảm biến mới
Dùng keo tản nhiệt (nếu cảm biến gắn trên nhôm tản nhiệt).
Hàn đúng cực và chắc chắn.
Bước 4: Kiểm tra sau thay thế
Cấp nguồn tạm thời, đo tín hiệu đầu ra cảm biến.
Lắp ráp lại và chạy thử biến tần.
7. Một số lỗi liên quan đến cảm biến nhiệt
Lỗi hiển thị | Nguyên nhân có thể | Giải pháp |
---|---|---|
OH, OH1, OH2 | Cảm biến NTC hỏng, rơi ra khỏi tản nhiệt | Gắn lại hoặc thay cảm biến |
Err Temp | Tín hiệu cảm biến sai, mạch MCU đọc lỗi | Kiểm tra điện áp và thay cảm biến |
Quá nhiệt ảo | IC vi xử lý hoặc mạch đo ADC lỗi | Sửa mạch đo nhiệt hoặc nạp lại chương trình |
Không ngắt khi nóng | Cảm biến đứt, MCU không nhận tín hiệu | Thay thế cảm biến kịp thời |
8. Lưu ý khi kiểm tra và thay thế
Luôn ngắt nguồn điện trước khi thao tác.
Cẩn thận với các bo công suất còn điện tích trong tụ.
Sử dụng cảm biến chính hãng hoặc tương đương về thông số kỹ thuật.
Sau khi thay, nên kiểm tra qua nhiều mức nhiệt độ để đảm bảo độ chính xác.
9. HL Auto – Địa chỉ sửa chữa biến tần chuyên nghiệp
Nếu bạn không có đầy đủ dụng cụ hoặc không chắc chắn trong việc thay thế, hãy để HLauto.vn hỗ trợ sửa chữa biến tần cho bạn:
Đội ngũ kỹ thuật tay nghề cao.
Kiểm tra lỗi miễn phí tại xưởng.
Sửa chữa nhanh, đúng lỗi – bảo hành dài hạn.
Linh kiện chính hãng – báo giá minh bạch.