Sử dụng máy kiểm tra IGBT chuyên dụng trong sửa chữa biến tần: Hướng dẫn chi tiết từ A đến Z

1. Tại sao cần kiểm tra IGBT trong biến tần?

IGBT (Insulated Gate Bipolar Transistor) là linh kiện bán dẫn quan trọng nhất trong mạch công suất của biến tần. Nó đảm nhận việc đóng ngắt dòng điện tần số cao để tạo ra dòng điện xoay chiều biến thiên theo yêu cầu.

➡️ Nếu IGBT gặp lỗi (ngắn mạch, chập gate, hở mạch, rò rỉ...), biến tần sẽ không thể điều khiển động cơ, thậm chí gây cháy nổ, mất pha hoặc dừng toàn hệ thống.

✅ Việc kiểm tra IGBT là bước không thể thiếu trong quy trình sửa chữa biến tần. Tuy nhiên, kiểm tra bằng đồng hồ vạn năng chỉ cho kết quả sơ bộ. Để xác định chính xác tình trạng linh kiện, kỹ thuật viên nên sử dụng máy kiểm tra IGBT chuyên dụng.

2. Máy kiểm tra IGBT chuyên dụng là gì?

Đây là một thiết bị điện tử chuyên dùng để kiểm tra hoạt động của transistor IGBT và MOSFET một cách chính xác, an toàn và nhanh chóng.

Máy hoạt động bằng cách:

• Tạo ra điện áp gate và đo phản hồi tại cực collector-emitter,

• Mô phỏng quá trình kích hoạt như trong mạch thực,

• Hiển thị kết quả dưới dạng điện áp, dòng điện hoặc biểu tượng trạng thái.

Xem thêm: thiết bị sửa chữa biến tần

3. Ưu điểm khi sử dụng máy kiểm tra IGBT

4. Các lỗi thường gặp của IGBT và dấu hiệu nhận biết

Lỗi IGBT	Dấu hiệu trên biến tần	Biểu hiện khi kiểm tra
Ngắn mạch CE	Nổ cầu chì, mất pha đầu ra	Báo "short", không có điện áp CE
Chập G-E	Mạch điều khiển không cấp xung	Báo lỗi driver hoặc lỗi gate
Hở mạch CE	Biến tần vẫn chạy nhưng động cơ không quay	Không có dòng CE, báo "open"
Rò rỉ dòng	Biến tần tự dừng hoặc báo lỗi E	Điện áp ngược nhỏ xuất hiện bất thường

5. Hướng dẫn sử dụng máy kiểm tra IGBT chuyên dụng

Bước 1: Ngắt nguồn và tháo IGBT (nếu cần)

• Đảm bảo nguồn điện đã được ngắt hoàn toàn,

• Nếu máy không hỗ trợ đo tại chỗ, tháo IGBT khỏi board công suất.

Bước 2: Kết nối IGBT vào máy kiểm tra

• Kẹp đúng chân G (Gate), C (Collector), E (Emitter) theo hướng dẫn thiết bị,

• Một số máy có hỗ trợ phát hiện tự động chân linh kiện.

Bước 3: Khởi động thiết bị và bắt đầu đo

• Nhấn nút “Test” hoặc “Check”,

• Màn hình sẽ hiển thị tình trạng: OK, SHORT, OPEN, hoặc thông số dòng/áp cụ thể.

Bước 4: Đánh giá kết quả

• Nếu hiển thị “GOOD” và thông số bình thường → IGBT còn tốt,

• Nếu báo lỗi → nên thay thế ngay, tránh rủi ro lan ra linh kiện khác.

6. Một số mẫu máy kiểm tra IGBT phổ biến

Model	Thương hiệu	Tính năng nổi bật
M328 / TC1	Generic	Đo IGBT, MOSFET, diode, điện trở, tụ đa năng
TESTECH T7	TesTech	Kiểm tra IGBT dạng công suất lớn, giao diện LCD
Peak Atlas DCA75	PeakTech	Xác định cực và trạng thái linh kiện bán dẫn
IGBT Tester PRO	Hãng nội địa TQ	Đo cả tại chỗ, có màn hình chỉ thị trạng thái

📌 Lưu ý: Nên chọn máy có màn hình hiển thị và có thể kiểm tra cả loại IGBT dạng module (3 pha) phổ biến trong biến tần công nghiệp.

7. Lưu ý an toàn khi sử dụng

• Không đo khi IGBT còn nóng hoặc còn điện tích, vì dễ làm hỏng máy hoặc đo sai kết quả,

• Luôn kiểm tra hướng chân trước khi kết nối thiết bị,

• Không dùng máy quá giới hạn điện áp, tránh cháy mạch trong máy đo.

8. So sánh: Dùng máy kiểm tra IGBT vs. Dùng đồng hồ vạn năng

9. Ứng dụng mở rộng ngoài biến tần

Ngoài sửa biến tần, máy kiểm tra IGBT còn được ứng dụng trong:

• Sửa UPS công nghiệp, bộ chuyển đổi DC/AC, driver servo,

• Kiểm tra IGBT trong inverter năng lượng mặt trời,

• Học tập và thực hành trong các trường kỹ thuật điện – điện tử.

10. Kết luận

Trong sửa chữa biến tần, máy kiểm tra IGBT chuyên dụng là thiết bị gần như bắt buộc với những người làm kỹ thuật chuyên sâu. Việc đầu tư một thiết bị đúng chuẩn giúp:

• Giảm thiểu sai sót,

• Rút ngắn thời gian kiểm tra,

• Tăng độ chính xác và độ tin cậy trong sửa chữa.

👉 Nếu bạn đang gặp các lỗi mạch công suất hoặc nghi ngờ IGBT hỏng – hãy dùng máy chuyên dụng thay vì đo “đoán mò” bằng đồng hồ!